| Aantekeningen |
- Vroege bronstijd.
Het vroegste aantoonbare erf is dat van een boerderij uit de vroege bronstijd. Het gebouw stond bovenop een dekzandkop. De kop leende zich niet bij uitstek voor akkerbouw. De kop was klein en ook de zandkoppen eromheen vormden nauwelijks een aaneengesloten akkerareaal. De mogelijkheden waren voor veeteelt veel gunstiger dan voor akkerbouw. De gronden om de boerderij vormde ideaal graasland en de runderen konden goed gestald worden in het hoofdgebouw. Van het erf zijn weinig resten over, behalve een groot deel van de paalsporen van de boerderij en een kuilencluster vlak naast dit gebouw. In deze kuilen is veel wikkeldraadaardewerk aangetroffen. De boerderij met haar erf lijkt een vroege fase binnen de boerderijontwikkeling te illustreren waarbij de boeren al wel akkerbouw bedreven, maar waarbij binnen de voedseleconomie nog sterk de nadruk lijkt te liggen op veeteelt.
Na deze vroege boerderij is de Looe"renk zeer waarschijnlijk een aantal eeuwen verlaten geweest. In de tweede helft van de midden bronstijd keert de bewoning terug. De boerderijen uit de midden bronstijd en de eerste helft van de late bronstijd zoals deze op de Looe"renk zijn aangetroffen, maken duidelijk een ontwikkeling door. Er is geen duidelijke scheiding zoals in Drenthe tussen gebouwen van het vroege type (Emmerhout) en het late type (Elp). Er moet eerder gesproken worden over gebouwen met vroege kenmerken die zich ontwikkelen naar gebouwen met late kenmerken.
Verlaten Loo?erenk
op de Looe"renk rond het begin van de jaartelling verdween geenszins de bewoning uit de streek. Er is eerder sprake van een verplaatsing van de bewoning, waarbij de indruk bestaat dat er een clustering van erven is opgetreden aan de randen van de grotere zandplateaus die als akkerarealen blijven bestaan. De buurschap Eme (Ooyerhoek) is hiervan een goed gedocumenteerd voorbeeld. Deze buurschap is in de eerste eeuw ontstaan op de smalle zandrug ten zuiden van de Emerenk en heeft daar tot aan de bouw van de VINEX wijk gelegen. Alleen de erven zelf verplaatsten zich nog enkele malen over korte afstanden maar ook hier zijn fixatiemomenten aan te wijzen in de karolingische tijd en in de late middeleeuwen, wanneer de boerderijen geleidelijk verstenen. Voor de buurschap Leesten zijn voldoende aanwijzingen dat zich hier een vergelijkbaar proces heeft afgespeeld in de laat-middeleeuwse boerderijencluster rond de Leestenseweg.
Akkerbouw
ingsaanwijzingen liggen even ten westen van het latere erf 't Loo, daar waar waarschijnlijk altijd al een open zone voor veedrift was. Mogelijk was er al een erf op deze locatie al zijn de aanwijzingen daarvoor schaars. Van daaruit wordt in de elfde en twaalfde eeuw vooral het van nature hogere deel van de Looe"renk, circa zeven hectare groot, ontgonnen. Vanaf de dertiende eeuw is er wel sprake van een erf op de Looe"renk: op de laaggelegen zuidoostflank van de enk even ten noorden van boerderij 't Hummel.Waarschijnlijk is dit het erf Ten Loe ('t Loo) dat vanaf 1304 in de geschreven bronnen wordt genoemd. Ook op een noordelijker gelegen flank van de enk in het Rouwbroek heeft, gezien het vele vondstmateriaal, mogelijk een erf gelegen al zijn hier de grondsporen door latere grondactiviteiten (greppels) verdwenen. In de veertiende eeuw blijkt de Looe"renk grotendeels ontbost te zijn en wordt het akkerareaal verder uitgebreid naar het noordoosten van de enk. Er wordt dan vooral rogge verbouwd.
Terugkeer van erven op de Loo?erenk
en op het plateau van de enk, die tot dan toe niet als akkerland in gebruik waren, worden opgevuld en ontgonnen. Ook het oude ven op de enk werd vrijwel opgevuld al bleef het ven als lichte deuk in het veld tot in onze dagen zichtbaar. Met deze egalisatiewerkzaamheden is het gehele plateau van de Looe"renk ontgonnen. De vindplaats aan de rand van het Rouwbroek en het erf `Ten Loe' bij 't Hummel houden op te bestaan. Er worden drie nieuwe erven gesticht: 't (nieuwe) Loo in 1456 +/- 8 jaar (maar voor 1463), 't Hummel en Berghege (beiden tussen 1472 en 1494). Uit de historische gegevens is gebleken dat een groot deel van de landerijen en erven in Leesten, en ook op de Looe"renk, in bezit is van Zutphense patrici?ersfamilies en instellingen van liefdadigheid en geestelijke instellingen. De boeren zijn dan pachters. In de naam van 't Hummel, dat `hop' betekent, zien we waarschijnlijk de invloed van de stad op het landgebruik. Met de opkomst en de bloeitijd van de bierproductie in Zutphen in de vijftiende eeuw werd rond de stad volop hop verbouwd.
Bron: J. Bouwmeester, B. Fermin en M. Groothedde (2008-12-01), Zutphen, Looerenk
|
NGV Stambomenverzameling
( v.1655) - ( v.11-1681)